NỘI DUNG BÀI HỌC
CHỦ ĐIỂM 10: MẸ THIÊN NHIÊN
ĐỌC VÀ KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM
VĂN BẢN: HAI CÂY PHONG
I. Trải nghiệm cùng văn bản
1.Tác giả Ai-ma-tốp
2. Văn bản “Hai cây phong”
II. Suy ngẫm và phản hồi
1. Hình ảnh hai cây phong trong cảm nhận của nhân vật “tôi”
1.1. Hình ảnh hai cây phong ‘có tiếng nói riêng và tâm hồn riêng”
Dù ngày hay đêm: vẫn nghiêng ngả, lay động, rì rào theo nhiều cung bậc khác nhau
Như làn sóng vỗ vào bãi cát.
Như 1 tiếng thở dài thiết tha nồng thắm
Im bặt … như thương tiếc người n * Nghệ thuật miêu tả:
- Sử dụng các yếu tố miêu tả.
- BP nghệ thuật nhân hoá, hình ảnh so sánh.
- Thể hiện tố chất hội hoạ và âm nhạc, tâm hồn nghệ sĩ của tác giả.
Hai cây phong hiện lên sinh động như có tâm hồn, tình cảm riêng: vừa dịu dàng thân thương, vừa dẻo dai, dũng mãnh. Hai cây phong là biểu tượng của quê hương, luôn gắn với tình yêu quê tha thiết của nhân vật “tôi” khi xa quê.
1.2. Tình cảm của nhân vật “tôi” dành cho hai cây phong
- Nhân vật “tôi” cảm nhận hai cây phong bằng nhiều giác quan, bằng trí tưởng tượng phong phú, bằng cả tâm hồn.
- Tình cảm của nhân vật “tôi”:
+ Trên đường trở về làng: mong được nhìn thấy hai cây phong...mong chóng về tới làng… lên đồi để đến với hai cây phong… đứng dưới gốc cây nghe tiếng lá reo đến khi say sưa, ngây ngất
+ Khi bé: gắn bó, hiểu được tiếng nói riêng, tâm hồn riêng của hai cây phong với những cung bậc cảm xúc khác nhau.
+ Lớn lên: hiểu điều bí ẩn: không vỡ mộng xưa, tuổi trẻ để lại nơi ấy…như mảnh vỡ của gương thần xanh.
=> Nhân vật “tôi” cảm nhận hai cây phong bằng những tình cảm gắn bó từ thời ấu thơ, bằng cả niềm tự hào về vẻ đẹp quê hương yêu dấu
2. Kí ức tuổi thơ của nhân vật “tôi” gắn với hai cây phong
* Kí ức tuổi thơ tươi đẹp:
- Nhân vật “tôi” cũng lũ bạn leo lên cây cao để phóng tầm mắt, ngắm nhìn cảnh vật xung quanh với niềm thích thú:
+ Reo hò, huýt còi ầm ĩ, chạy lên đồi...
+ Leo lên cao, cao nữa...
+ Bỗng như có phép thần thông...
* Ý nghĩa của hai cây phong với tuổi thơ của nhân vật tôi và các bạn:
- Tâm trạng khi được leo lên ngồi trên cây cao ngắm cảnh vật xung quanh:
+ Chúng tôi sửng sốt, nín thở ngồi lặng đi...
+ Ngồi nép trên các cành cây, lắng nghe tiếng gió.
+ Tôi lắng nghe tim đập rộn ràng.
àHai cây phong không chỉ mở rộng tầm mắt mà còn nâng cánh ước mơ cho những em bé làng Ku-ku-rêu hướng tới chân trời xa xôi, tươi sáng.
Nghệ thuật:
-Miêu tả đặc sắc.
-Nghệ thuật so sánh.
Thông điệp từ văn bản:
-Thiên nhiên là người bạn gắn bó với con người từ ấu thơ đến khi trưởng thành.
Thiên nhiên bồi đắp nên sự phong phú trong tâm hồn mỗi người, nuôi dướng những tình cảm cao đẹp
Mỗi người hãy trân trọng và bảo vệ thiên nhiên quanh mình.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
Nghệ thuật miêu tả kết hợp biểu cảm đặc sắc, tinh tế; ngôn từ chọn lọc, đậm chất thơ
Lựa chọn ngôi kể thứ nhất
Các biện pháp tu từ: nhân hóa, so sánh, liệt kê,...
2. Nội dung:
-Thông qua việc miêu tả vẻ đẹp của hai cây phong, tác giả đã ca ngợi quê hương yêu dấu, nơi đã khắc sâu bao kỉ niệm buồn vui và hun đúc trong tâm hồn thơ dại những ước mơ những khát khao cháy bỏng.
-Thiên nhiên nuôi dưỡng tâm hồn mỗi chúng ta từ ấu thơ. Do đó, cần trân trọng và bảo vệ thiên nhiên.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Trong mạch kể của người kể chuyện xưng “chúng tôi”, các sự việc được kể và tả lại ứng với khoảng thời gian nào trong cuộc đời của người kể chuyện?
A. Trong một lần người kể chuyện đi công tác xa trở về
B. Vào năm học cuối cùng, trước khi bắt đầu nghỉ hè
C. Khi người kể chuyện đi xe lửa qua làng
D. Khi người kể chuyện từ trường học trở về làng Ku – ku – rêu.
Câu 2: Dòng nào ghi đầy đủ những hoạt động của lũ trẻ vào năm học cuối cùng trước khi nghỉ hè với hai cây phong trong đoạn trích Hai cây phong?
A. Reo hò, huýt còi ầm ĩ chạy lên đồi, công kênh nhau trèo lên cây, thi xem ai can đảm và khéo léo hơn.
B. Reo hò, chạy lên đồi, chơi bịt mắt bắt dê và trốn tìm dưới bóng râm mát rượi.
C. Reo hò, huýt còi ầm ĩ chạy lên đồi, hái hoa, bắt bướm dưới tán lá xào xạc, dịu hiền.
D. Reo hò, nhảy múa và thi hát những bài ca về quê hương giàu đẹp dưới gốc cây.
Câu 3: Dòng nào nói lên sự đánh giá của người kể chuyện về những miền đất mở ra trước mắt người kể chuyện cùng bọn trẻ trong đoạn trích Hai cây phong?
A. Rộng bao la, có một vẻ sinh động khác thường.
B. Đẹp đẽ vô ngần, rộng bao la, bí ẩn, đầy sức quyến rũ.
C. Rộng bao la, bí ẩn, đầy sức quyến rũ.
D. Rộng lớn nhất thế gian, bí ẩn, đầy sức quyến rũ.
Câu 4: Trong đoạn trích Hai cây phong, hai cây phong khác cây khác trong làng ở đặc điểm nào?
A. Chúng không cần người ta chăm sóc, tưới tắm vẫn vươn cao kiêu hãnh.
B. Chúng có tiếng nói riêng, có một tâm hồn riêng, chan chứa những lời ca êm dịu.
C. Chúng là loài cây quý hiếm nhất trong vùng.
D. Chúng mọc ở trên đồi cao phía trên làng và vô cùng xanh tốt.
Câu 5: Trong đoạn trích Hai cây phong, hình ảnh hai cây phong lúc hiện ra trước mắt mọi người được tác giả so sánh với hình ảnh nào?
A. Như những đốm lửa vô hình.
B. Những ngọn hải đăng đặt trên núi.
C. Hai người khổng lồ.
D. Như một làn sóng thuỷ triều dâng lên vỗ vào bãi cát.
Câu 6: Trong đoạn trích Hai cây phong, điều bí ẩn của hai cây phong mà tác giả khám phá ra là gì?
A. Đó là hai cây phong không bình thường, có lai lịch rất huyền bí.
B. Từng có người chiến sĩ hi sinh cho sự nghiệp chống giặc bảo vệ quê hương dưới gốc cây.
C. Dưới gốc hai cây phong có chôn mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh.
D. Chẳng qua chúng đứng trên đồi cao lộng gió nên đáp lại bất kì chuyển động khẽ nào của không khí.
Câu 7: Trong đoạn trích Hai cây phong, khi mây đen kéo đến cùng với bão dông xô gãy cành, tỉa trụi lá, hai cây phong được ví với hình ảnh nào?
A. Như một đốm lửa vô hình.
B. Những ngọn hải đăng trên núi.
C. Như một làn sóng thuỷ triều.
D. Như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực.
Câu 8: Trong đoạn trích Hai cây phong, làng Ku-ku-rêu nằm ở vị trí nào?
A. Trên lưng chừng vách núi của rặng núi Đen.
B. Giữa thung lũng đất vàng, đồng cỏ mênh mông.
C. Trên bãi sông đất mỡ màng do phù sa bồi đắp.
D. Ven chân núi, trên một cao nguyên rộng.